Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì: Nguyên nhân và giải pháp
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì thường xuất hiện sau một sự kiện đe dọa, căng thẳng và có sức ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất, tinh thần. Ở lứa tuổi này, trẻ nhỏ vẫn chưa đủ khả năng và kinh nghiệm để chống chọi lại các yếu tố gây khủng hoảng nên rất dễ rơi vào trạng thái sang chấn, tổn thương tâm lý nặng nề.
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì là gì?
Dựa theo định nghĩa của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA) thì sang chấn được biết đến là một trong các loại phản ứng cảm xúc xảy ra sau khi một cá nhân đối diện với các sự kiện tiêu cực, căng thẳng, sợ hãi, đe dọa đến tinh thần và thể chất mang tính chất nghiêm trọng, nặng nề.
Khi một hoặc nhiều sự kiện gây sang chấn xảy ra sẽ khiến cho con người phải đối diện với hàng loạt loại cảm xúc tiêu cực kéo dài và dần xâm chiếm lấy toàn bộ cơ thể và tâm trí của họ, từ đó gây ra những tổn thương sâu sắc. Theo đó, bất kể ai trong chúng ta cũng có khả năng phải đối mặt với sang chấn tâm lý bởi khó có thể dự đoán và phòng tránh tốt các sự kiện, tình huống tiêu cực sẽ xảy ra trong cuộc sống.
Tuy nhiên, dựa vào nghiên cứu của các nhà khoa học thì trẻ ở tuổi dậy thì chính là đối tượng có nguy cơ rơi vào trạng thái sang chấn tâm lý cao hơn so với những người khác. Cũng bởi, đây là lứa tuổi ẩm ương với nhiều sự biến đổi đột ngột và nhanh chóng về cả thể chất, sinh lý lẫn tinh thần. Do đó, khi phải đối mặt với những tình huống khó khăn, những sự kiện tổn thương nghiêm trọng thì trẻ sẽ dễ chịu nhiều đả kích và khó vượt qua sự bất ổn về cảm xúc.
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì thường sẽ xuất hiện sau khi trẻ trải qua một sự kiện, tình huống gây tổn thương nặng nề nào đó. Các biểu hiện của sang chấn có thể xuất phát ngay sau đó nhưng cũng có thể âm thành phát triển, bùng nổ sau một thời gian khi sự kiện đã qua đi.
Một số trường hợp khác, sang chấn tâm lý có thể tồn tại ngay cả khi trẻ không phải là người trực tiếp trải nghiệm các sự kiện đau buồn mà việc chứng kiến cảnh người thân, những người xung quanh trải qua bi kịch cũng có thể tạo nên những ám ảnh tâm lý kéo dài. Các sự kiện gây sang chấn có thể kéo dài liên tục từ nhiều tháng hoặc thậm chí là nhiều năm gây nên những sự bất ổn về mặt tinh thần, thể chất, đời sống của người bệnh.
Đặc biệt, đối với sự nhạy cảm của tuổi dậy thì, trẻ nhỏ thường sẽ không có đủ năng lực và kinh nghiệm để kiểm soát cảm xúc, vượt qua những rào cản tâm lý và dễ rơi vào trạng thái suy sụp, bế tắc, tuyệt vọng. Theo đó, nếu tình trạng sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì không sớm được khắc phục thì có nhiều khả năng sẽ phát triển thành các rối loạn sức khỏe tâm thần nguy hiểm hơn, cụ thể là tình trạng rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).
Các triệu chứng đặc trưng của sang chấn tâm lý tuổi dậy thì
Các biểu hiện của sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì thường rất đa dạng, thậm chí bản thân người bệnh cũng khó có thể nhận biết được sự bất thường của chính mình. Theo chia sẻ thì các sang chấn tâm lý sẽ diễn ra một cách âm thầm, nó kéo dài dai dẳng và xâm chiếm lấy toàn bộ tâm trí, chi phối về hành vi, cảm xúc của con người nên lâu dần có thể khiến họ “quen” với việc đó và không thể thoát ra được những điều tồi tệ.
Đồng thời, các sang chấn tâm lý ở trẻ dậy thì cũng có thể dễ bị nhầm lẫn với những sự biến đổi cảm xúc, tinh thần của trẻ trong giai đoạn nhạy cảm này. Tuy nhiên, nếu có thể chú ý quan sát, bạn cũng sẽ dễ dàng nhận biết được qua một số biểu hiện đặc trưng, khác lạ như:
- Có xu hướng né tránh các sự kiện gợi nhớ hoặc có liên quan đến tình huống gây tổn thương tâm lý trước đó.
- Trở nên thu mình, sống tách biệt với xã hội, ngại giao tiếp với mọi người xung quanh, đặc biệt là nói về các chủ đề có liên quan đến sang chấn.
- Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, trằn trọc kéo dài và khó ngủ được, hay mơ gặp ác mộng, mơ về những hình ảnh gây ám ảnh trong quá khứ.
- Tâm trạng bị suy giảm nghiêm trọng, thường xuyên cảm thấy buồn chán, ủ rũ, mệt mỏi, đau khổ, tuyệt vọng, lo lắng, căng thẳng quá mức.
- Luôn cảm thấy bồn chồn, bất an.
- Có xu hướng suy nghĩ về những sự kiện sang chấn đã xảy ra. Các hình ảnh, vật gợi nhớ cứ liên tục đeo bám, xâm lấn lấy tâm trí.
- Không còn cảm thấy hứng thú đối với các sự kiện, hoạt động xảy ra xung quanh.
- Mất tập trung, suy giảm trí nhớ, thường gặp khó khăn trong việc đưa ra các lựa chọn, quyết định đơn giản hàng ngày.
- Có xu hướng trở nên kích động, mất kiểm soát, lo lắng, sợ hãi tột độ khi đối mặt với những yếu tố làm gợi nhớ đến sự kiện sang chấn.
- Luôn ở trong trạng thái phòng thủ, e ngại về các hoạt động diễn ra xung quanh.
- Nhiều khả năng tìm đến rượu bia, các chất kích thích để giải tỏa những cảm xúc tiêu cực.
- Khả năng học tập bị suy giảm, khó đạt được các kết quả học tập tốt, nhiều trường hợp còn thực hiện hành vi trốn học, chống đối các quy định tại trường lớp.
Các biểu hiện sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì thường khó có thể xác định chính xác và dễ bị nhầm lẫn. Theo chia sẻ của các chuyên gia tâm lý thì phần lớn các triệu chứng rối loạn sẽ bộc phát sau khoảng 1 tháng khi sự kiện tổn thương xảy ra. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều các trường hợp các sự kiện sang chấn đã xảy ra trong nhiều năm trước đó nhưng cho mãi đến tuổi dậy thì thì các biểu hiện sang chấn mới bắt đầu bộc phát và hình thành một cách rõ ràng.
Đối với những trẻ bước vào tuổi dậy thì, trẻ vẫn chưa thực sự trưởng thành nhưng cũng không còn là những đứa trẻ thơ dại. Lúc này trẻ đã có được nhận thức và hiểu biết nhất định về cuộc sống nhưng vẫn không đủ kinh nghiệm và khả năng để chống chọi tốt với căng thẳng, sang chấn.
Chính vì thế, các biểu hiện của sang chấn tâm lý có thể bùng phát dữ dội nếu trẻ phải đối diện hoặc trải qua các sự kiện, hoạt động, yếu tố gợi nhớ về sự tổn thương trong quá khứ. Tình trạng này có thể làm cho triệu chứng sang chấn trở nên nghiêm trọng, trẻ có thể bị kích động quá mức và không thể kiểm soát được hành vi của bản thân.
Nguyên nhân gây ra sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì
Như đã chia sẻ, sang chấn tâm lý là trạng thái phản ứng cảm xúc xuất hiện sau khi các sự kiện, tình huống tổn thương tâm lý nghiêm trọng xảy ra. Tuy nhiên, không phải bất kỳ ai sau khi chứng kiến hoặc trở thành nạn nhân của các sự kiện tiêu cực nặng nề cũng sẽ khởi phát sang chấn tâm lý.
Theo chia sẻ của các chuyên gia thì nguyên nhân gây ra sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì cần phải dựa vào nhiều yếu tố khác nhau, nó có thể là sự kết hợp của khả năng chịu đựng, kinh nghiệm vượt qua khó khăn, đặc điểm tính cách, sự hỗ trợ của người thân, xã hội,….Nếu có thể xác định được cụ thể về lý do gây sang chấn ở trẻ dậy thì sẽ giúp cho quá trình can thiệp, cải thiện đạt được nhiều hiệu quả hơn.
Những sự kiện, tình huống mang tính chất nặng nề có thể gây tổn thương tâm lý, thể chất chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng sang chấn tâm lý ở trẻ tuổi dậy thì. Tuy nhiên, không phải bất kỳ sự kiện chấn thương nào cũng đủ khả năng tạo ra sang chấn tâm lý. Cụ thể để tác động đến tâm lý của một người thì các sự kiện đó phải:
- Xảy ra một cách đột ngột và không có khả năng lường trước được hậu quả.
- Bất lực trong việc ngăn chặn và cản trở sự kiện xảy ra.
- Sự kiện mang tính liên tục, lặp đi lặp lại nhiều lần.
- Sự kiện xảy ra trong thời thơ ấu.
- Sự kiện mang tính chất hung bạo, tàn ác với mức độ cực nặng.
Cụ thể một số sự kiện có thể làm khởi phát các biểu hiện của sang chấn tâm lý ở trẻ dậy thì như:
- Bạo lực gia đình
- Bị lạm dụng tình dục
- Bạo lực học đường
- Thiên tai như lũ lụt, hỏa hoạn, động đất, sóng thần,…
- Tai nạn giao thông nghiêm trọng
- Chiến tranh, khủng bố, bắt cóc
- Chứng kiến cảnh bạo hành, tự sát, giết người
Đối với trẻ ở độ tuổi dậy thì vẫn chưa có đủ khả năng để chống chọi và vượt qua những đả kích tâm lý đến từ các sự kiện tổn thương nặng nề nên rất dễ chịu tác động của sang chấn, khiến cho sức khỏe tinh thần và thể chất dần bị suy kiệt. Bên cạnh đó, sự nhút nhát, yếu đuối, nhạy cảm của lứa tuổi này cũng chính là một trong các yếu tố làm gia tăng nguy cơ hình thành sang chấn tâm lý.
Ngoài ra, sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì đôi khi cũng có sự liên quan đến cách giáo dục của gia đình, ba mẹ. Những đứa trẻ thường xuyên được nuông chiều, bảo bọc từ nhỏ cũng sẽ có nguy cơ bị sang chấn tâm lý cao hơn so với bình thường bởi trẻ hoàn toàn không có đủ khả năng vượt qua được những ảnh hưởng từ sự kiện tổn thương nghiêm trọng.
Hơn thế, một số chuyên gia tâm lý cũng cho biết rằng, tâm lý của trẻ nhỏ cũng phần nào bị ảnh hưởng bởi các giáo dục và phản ứng của ba mẹ, người thân với các sự kiện xảy ra trong cuộc sống. Nếu trẻ được dạy dỗ và sinh hoạt thường xuyên với những người phản ứng thái quá với các hoạt động đả kích thì trẻ cũng có xu hướng bị ảnh hưởng bởi cảm xúc, tâm lý và dễ hình thành nên các sang chấn, bất ổn về tinh thần.
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì và những ảnh hưởng nghiêm trọng
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì không chỉ gây ảnh hưởng nặng nề đối với sức khỏe tinh thần của người bệnh mà còn tác động nghiêm trọng đối với thể chất, chất lượng cuộc sống của mỗi trẻ nhỏ. Trẻ bị sang chấn sẽ khó có thể kiểm soát tốt cảm xúc của chính mình, thường xuyên cảm thấy buồn bã, lo lắng, căng thẳng quá mức.
Theo chia sẻ của các chuyên gia tâm lý thì nếu tình trạng sang chấn không sớm được khắc phục và cải thiện tốt sẽ làm gia tăng nguy cơ phát triển rất nhiều các vấn đề rối loạn tâm thần nguy hiểm, khiến cho quá trình điều trị gặp thêm nhiều trở ngại. Ngoài ra, sự căng thẳng thần kinh và các triệu chứng tâm lý liên tục kéo dài sẽ kéo theo những triệu chứng về thể chất, làm suy giảm sức khỏe của trẻ nhỏ.
Trong thực tế, những trẻ tuổi dậy thì nếu rơi vào trạng thái sang chấn tâm lý sẽ thường xuyên phải đối mặt với các bất ổn như mất ngủ, chán ăn, khó tiêu, mất tập trung, suy giảm sức đề kháng, dễ mắc phải các bệnh lý thể chất khác. Những đứa trẻ này thường sống khép kín và không còn đủ năng lực để hoàn thành tốt các hoạt động diễn ra hàng ngày, khiến cho chất lượng cuộc sống dần bị suy giảm nặng nề.
Ngoài ra, đối với những trẻ đang ở tuổi mới lớn, khi bị ảnh hưởng và suy giảm về sức khỏe tinh thần, thể chất sẽ khiến cho kết quả học tập của trẻ không được đảm bảo. Trẻ thường không thể duy trì được sự tập trung, chú ý, khả năng tiếp thu, học tập, ghi nhớ cũng giảm mạnh gây nên nhiều cản trở đến học tập, thi cử và cả tương lai của trẻ.
Một vài số liệu thống kê còn cho biết thêm, sang chấn tâm lý ở trẻ tuổi dậy thì cũng chính là một trong các nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện ở trẻ. Do không thể giải tỏa được cảm xúc tiêu cực và không đủ kinh nghiệm, nhận thức đối phó với căng thẳng nên nhiều trẻ đã lựa chọn rượu bia, thuốc lá, ma túy như một công cụ giảm stress, lo âu.
Tuy nhiên, những chất độc hại này nếu bị lạm dụng quá mức sẽ làm gia tăng các ảnh hưởng đối với sức khỏe của trẻ. Đồng thời, khi sử dụng rượu bia, trẻ sẽ dễ mất đi kiểm soát và có thể thôi thúc trẻ thực hiện các hành vi tiêu cực, làm mất trực tự an ninh hoặc tự gây nên các tổn thương cho bản thân.
Giải pháp cải thiện hiệu quả sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì
Trong thực tế, những trẻ ở tuổi dậy thì khi bị sang chấn tâm lý vẫn có thể duy trì cuộc sống ổn định, trẻ vẫn đi học, đáp ứng tương đối về các sinh hoạt đời sống hàng ngày bởi không phải lúc nào các biểu hiện sang chấn cũng tồn tại. Tuy nhiên, khi phải đối mặt với những yếu tố có liên quan đến sự kiện tổn thương trong quá khứ, trẻ sẽ dần bùng phát các triệu chứng mất kiểm soát, điều này làm cản trở lớn đến quá trình học tập, suy giảm chất lượng cuộc sống của trẻ.
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì nếu liên tục kéo dài và không sớm được khắc phục sẽ gây ra rất nhiều các ảnh hưởng tiêu cực, thậm chí nó còn hủy hoại cả tương lai của trẻ. Vì thế, việc phát hiện và hỗ trợ can thiệp trong giai đoạn sớm là điều vô cùng cần thiết để giúp trẻ ngăn chặn tốt các hệ lụy nguy hiểm, giúp trẻ cân bằng lại trạng thái tâm lý để phát triển toàn diện hơn.
Hiện nay, tình trạng sang chấn tâm lý nếu có thể được hỗ trợ sớm thì hoàn toàn có thể khắc phục và cải thiện sự bất ổn về mặt tâm lý. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thăm khám và đánh giá mức độ nghiêm trọng của từng trường hợp để cân nhắc đưa ra biện pháp can thiệp hiệu quả, giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe một cách nhanh chóng nhất.
Cụ thể một số phương pháp sẽ được hướng dẫn áp dụng như:
1. Trị liệu tâm lý
Đối với phần lớn các trường hợp rối loạn tâm thần, sang chấn tâm lý hiện nay đều được ưu tiên áp dụng liệu pháp tâm lý để phục hồi sức khỏe một cách triệt để. Ưu điểm vượt trội của trị liệu tâm lý đó chính là không sử dụng đến thuốc, không can thiệp cơ thể nên đảm bảo an toàn cho nhiều đối tượng bệnh khác nhau, trong đó có cả trẻ tuổi dậy thì.
Các chuyên gia tâm lý, nhà trị liệu sẽ tiến hành gặp gỡ, trao đổi trực tiếp cùng với người bệnh để khai thác sâu hơn về những vấn đề tâm lý mà họ đang phải đối mặt. Thông qua các buổi trị liệu, chuyên gia cũng sẽ hiểu rõ về nguyên nhân gây ra các sang chấn tâm lý ở trẻ, từ đó giúp trẻ từng bước tháo gỡ khúc mắc, lo lắng, trăn trở để chữa lành những tổn thương bên trong.
Hơn thế, bằng nhiều liệu pháp tâm lý khác nhau, các chuyên gia còn hỗ trợ cho trẻ nâng cao các kỹ năng cần thiết, giúp trẻ biết cách kiểm soát cảm xúc, vượt qua căng thẳng, thách thức để phòng tránh nguy cơ tái phát trong tương lai. Trẻ cũng sẽ học được một vài liệu pháp thư giãn để có thể tự kiểm soát, cân bằng trạng thái tâm lý, đặc biệt là khi đối diện với các sang chấn.
Ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường về tâm lý của trẻ, các bậc phụ huynh nên nhanh chóng cho trẻ đến gặp gỡ chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ hiệu quả hơn. Hiện nay, tại khu vực TPHCM và Hà Nội, ba mẹ có thể cân nhắc để lựa chọn Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam để hỗ trợ trị liệu tâm lý cho trẻ sang chấn.
Đây là đơn vị uy tín và chất lượng số 1 về lĩnh vực trị liệu tâm lý, giúp cải thiện thành công cho các trường hợp rối loạn tâm thần, sang chấn tâm lý hoặc các vấn đề sức khỏe tinh thần ở mọi lứa tuổi. Trung tâm hỗ trợ trang bị đầy đủ về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại để đáp ứng tốt nhu cầu trị liệu, phục hồi sức khỏe cho người bệnh trong cả nước.
2. Điều trị bằng thuốc
Cho đến hiện nay, y học vẫn chưa công nhận và khuyến khích sử dụng bất kỳ loại thuốc nào đối với người bị sang chấn tâm lý. Tuy nhiên, cũng tương tự như các rối loạn tâm thần khác, sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì khi có kèm các biểu hiện của trầm cảm, rối loạn lo âu, stress nặng thì cũng có thể được cân nhắc để áp dụng tốt một vài loại thuốc hỗ trợ.
Thuốc sẽ có tác dụng tốt trong việc kiểm soát và làm thuyên giảm các triệu chứng nguy hiểm, ngăn chặn các hành vi tiêu cực của người bệnh. Đồng thời, thuốc sẽ giúp cho người bệnh ổn định được trạng thái tâm lý, từ đó đáp ứng hiệu quả quá trình trị liệu tâm lý, giúp sức khỏe mau chóng phục hồi hơn.
Đối với các trường hợp sang chấn tâm lý ở trẻ dậy thì, bác sĩ chuyên khoa sẽ thăm khám kỹ lưỡng và đánh giá về lợi ích, rủi ro khi dùng thuốc để lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất. Hiện nay, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần, thuốc chẹn beta, các loại vitamin, khoáng chất, bổ não,…sẽ được sử dụng tốt cho các trường hợp này.
Tuy nhiên, việc dùng thuốc cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bệnh nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt theo các chỉ định của bác sĩ để phòng tránh những ảnh hưởng tiêu cực. Cũng bởi, thuốc hỗ trợ điều trị tâm thần điều có nguy cơ gây ra một vài tác dụng phụ nên người bệnh phải sử dụng đúng liều lượng, đúng thuốc, đúng thời gian để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
3. Áp dụng các biện pháp hỗ trợ khác
Điều trị sang chấn tâm lý ở trẻ tuổi dậy thì cần phải có sự kiên trì trong thời gian nhất định mới giúp trẻ thoát khỏi những ám ảnh, tổn thương tâm lý. Chính vì thế, bên cạnh việc hỗ trợ thực hiện tốt các biện pháp chuyên khoa nêu trên thì người bệnh cũng cần được hỗ trợ thực hiện thêm một vài phương pháp cải thiện ngay tại nhà để gia tăng hiệu quả của quá trình can thiệp.
Ngoài ra, đối với trẻ dậy thì, gia đình, nhà trường và xã hội cũng chính là yếu tố góp phần quan trọng đối với việc phục hồi sức khỏe, cân bằng lại trạng thái cảm xúc, xây dựng đời sống hạnh phúc. Các bậc phụ huynh cần dành nhiều sự quan tâm, chia sẻ và động viên, hỗ trợ để trẻ có đủ động lực cố gắng vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Cụ thể một số biện pháp và hoạt động mà trẻ sang chấn tâm lý cần thực hiện như:
- Duy trì một chế độ tập luyện thể dục thể thao phù hợp, thường xuyên vận động để có được một sức khỏe tổng thể tốt. Khi cơ thể được vận động một cách lành mạnh sẽ giúp cho các cơ quan được hoạt động hiệu quả, tăng cường sản sinh hàm lượng hormone hạnh phúc để đẩy lùi căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi.
- Chế độ ăn uống của trẻ cũng cần phải được đảm bảo, chú ý bổ sung đa dạng các loại thực phẩm với đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Trẻ cần ăn đủ 3 bữa chính mỗi ngày, ăn chín uống sôi và hạn chế các món ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh,…
- Giấc ngủ đối với trẻ sang chấn tâm lý cũng cần được cải thiện và nâng cao hơn. Trẻ cần ngủ đủ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, tập trung giấc ngủ chất lượng vào ban đêm.
- Ba mẹ, gia đình và những người thân bên cạnh nên dành thời gian để quan tâm, chia sẻ, tâm sự nhiều hơn với trẻ. Hãy tìm cách để trẻ giải tỏa cảm xúc, bộc lộ những suy nghĩ, lo lắng của bản thân để tâm trạng được thư giãn, nhẹ nhàng hơn.
- Viết nhật ký cũng là một trong các phương pháp được nhiều chuyên gia khuyến khích áp dụng đối với những trường hợp bị sang chấn tâm lý. Nếu cảm thấy khó khăn trong việc bày tỏ cảm xúc, chia sẻ về các tổn thương tâm lý của bản thân thì người bệnh có thể trải lòng qua từng trang giấy trắng để xua tan những buồn phiền, âu lo.
- Tìm kiếm và trang bị một số liệu pháp thư giãn lành mạnh ngay tại nhà để giúp trẻ kiểm soát cảm xúc hiệu quả, ngăn chặn các triệu chứng bộc phát khi đối diện với yếu tố gây sang chấn. Cụ thể, như một vài bài tập yoga, cách hít thở sâu, thiền định, nghe nhạc, đọc sách, uống trà thảo mộc,…
- Tạo nhiều điều kiện để trẻ được tham gia vào các hoạt động lành mạnh ngoài trời, các câu lạc bộ để trẻ có thể tự tin hơn, dễ dàng hòa nhập và nâng cao những kỹ năng cần thiết. Hoặc có thể tìm kiếm niềm vui mới thông qua các lĩnh vực khác trong đời sống để xua dịu tâm hồn, chữa lành những tổn thương.
- Gia đình cần có sự kết hợp cùng với nhà trường để đưa ra biện pháp hỗ trợ, tạo môi trường lành mạnh để trẻ có thể học tập, phát triển tốt hơn.
Sang chấn tâm lý ở tuổi dậy thì gây nên nhiều cản trở và thách thức đối với sức khỏe, đời sống, học tập và sự phát triển lâu dài của mỗi trẻ nhỏ. Chính vì thế, các bậc phụ huynh cần phải chú ý quan tâm và kịp thời phát hiện ra những dấu hiệu bất thường để có biện pháp can thiệp, phục hồi sức khỏe tâm lý hiệu quả cho trẻ ngay từ giai đoạn sớm.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!