Các hội chứng trong tình yêu thường gặp nhất hiện nay

Khi yêu, cảm xúc có thể biến hóa bất ngờ và dẫn đến những phản ứng không lường trước. Các hội chứng trong tình yêu không chỉ thể hiện mặt tình cảm đầy ngọt ngào mà còn mang theo nhiều nỗi lo và căng thẳng. Nhiệm vụ của mọi người lúc này là tìm hiểu rõ các hội chứng để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn.

Các hội chứng trong tình yêu thường thấy

Tình yêu ngày nay không chỉ mang đến cảm xúc vui buồn đơn thuần mà còn hình thành nên nhiều hội chứng đặc biệt. Các hội chứng như “cuồng yêu”, “tình yêu đơn phương” ngày càng phổ biến, khiến nhiều người trở nên bối rối để xác định và thể hiện tình cảm. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự phát triển của công nghệ thông tin, giúp kết nối mọi người nhưng cũng tạo ra kỳ vọng không thực tế.

Khi mà các mối quan hệ ngày càng phức tạp, việc hiểu rõ các hội chứng có trong tình yêu sau đây sẽ trở nên cần thiết để xây dựng tình yêu lành mạnh, lâu dài:

1. Hội chứng ám ảnh tình yêu (Adele)

Hội chứng ám ảnh tình yêu được biết đến với tên gọi hội chứng Adele, là tình trạng mà một người yêu cuồng nhiệt đến mức xem đối phương như tài sản cá nhân. Người mắc hội chứng này không thể kiểm soát cảm xúc của mình nên có hành vi kiểm soát người yêu trong mọi việc.

Nguồn gốc của hội chứng này gắn liền với câu chuyện tình buồn của Adele Hugo – con gái của đại văn hào Victor Hugo. Cô đã trải qua một tình yêu đơn phương đầy bi thảm với thiếu tá Albert Pinson, dẫn đến biểu hiện tâm lý bất ổn và cuối cùng phải sống trong nhà thương điên. Chính từ đó, hội chứng Adele được định hình là tình trạng tâm lý đáng lo ngại khiến tình yêu làm mờ đi lý trí của một người.

Các triệu chứng của hội chứng ám ảnh tình yêu bao gồm:

• Luôn muốn kiểm soát hành động của người yêu
• Ghen tuông cực độ với mọi mối quan hệ của đối phương
• Nhắn tin liên tục, không ngừng nghỉ để giữ liên lạc
• Không thể chịu đựng được việc phải xa người yêu
• Cảm thấy tự ti và bất an khi tình yêu không được đáp lại
• Thực hiện mọi hành động nguy hiểm để níu kéo tình yêu
• Mất ngủ và luôn mơ về người mà mình đang tôn thờ
• Dễ rơi vào trạng thái trầm cảm nghiêm trọng
• Luôn thấy mình khó tập trung vào công việc và cuộc sống hàng ngày
• Tích trữ đồ vật, tìm kiếm thông tin liên quan đến người yêu

2. Rối loạn gắn bó (Attachment Disorder)

Rối loạn gắn bó (Attachment Disorder) là tình trạng hay bắt gặp ở trẻ em, nhưng cũng bắt gặp ở người lớn. Chứng rối loạn phát sinh khi cá nhân không có được mối liên kết an toàn với người khác nên thấy thiếu an toàn ở mối quan hệ sau. Người mắc phải đối mặt với khó khăn để gần gũi và duy trì tình cảm, do đó có hành vi cực đoan trong tình yêu.

Rối loạn gắn bó có thể được chia thành ba dạng chính: gắn bó lo âu, gắn bó né tránh và gắn bó hỗn hợp. Người bệnh luôn muốn làm hài lòng người khác để tránh bị bỏ rơi trong khi cũng đang né tránh mối quan hệ thân mật. Nguyên nhân là do trải nghiệm trong quá trình trưởng thành, trẻ em không được quan tâm chu đáo, tách khỏi người chăm sóc. Nó khiến cho nhiều người lớn lên gặp mâu thuẫn giữa mong muốn yêu thương và nỗi sợ bị tổn thương.

Các triệu chứng của rối loạn gắn bó:

• Luôn lo lắng về việc bị bỏ rơi trong một mối quan hệ
• Khó lòng tin tưởng vào đối phương
• Cảm thấy bất an khi ở bên cạnh người yêu
• Cố gắng kiểm soát và ghen tuông vô lý
• Tránh né những khoảnh khắc đòi hỏi sự thân mật
• Giữ khoảng cách với người khác để tránh bị tổn thương
• Khát khao yêu thương nhưng lại sợ sự gần gũi
• Thường xuyên kiểm tra xem người yêu có còn yêu mình không

3. Hội chứng Lithromantic

Hội chứng Lithromantic là xu hướng tình cảm đặc biệt khiến cá nhân thấy thu hút với ai đó nhưng lại không muốn mối quan hệ tiến xa hơn. Họ thích yêu âm thầm, thấy thoải mái khi giữ riêng tình cảm mà không cần bày tỏ, không cần nhận lại tình cảm từ người khác. Điều này chỉ đơn giản là do không mong muốn một mối quan hệ chính thức.

Xuất phát từ tiếng Hy Lạp “lithos” có nghĩa là “hòn đá”, thuật ngữ Lithromantic được đưa ra lần đầu tiên vào năm 2016 trên nền tảng mạng xã hội Tumblr. Các chuyên gia cho rằng hội chứng này đã tồn tại từ lâu và được nhiều người trải nghiệm mà không biết tên gọi. Triệu chứng của nó rất đa dạng và người mắc hội chứng này thường trải qua cảm xúc đặc biệt như:

• Không muốn bày tỏ tình cảm của bản thân
• Cảm thấy khó chịu khi người khác đáp lại tình cảm của mình
• Không cần có một mối quan hệ chính thức
• Thích các nhân vật hư cấu mà không sợ bị từ chối
• Mất hứng thú khi đối phương thể hiện tình cảm với mình
• Không thoải mái với các mối quan hệ ràng buộc
• Lo sợ mất đi những ảo tưởng hoàn hảo khi bước vào một mối quan hệ chính thức
• Không thích sự lãng mạn, động chạm
• Cảm thấy ghét bỏ khi bị đối phương tỏ tình
• Thay đổi đối tượng yêu thích một cách nhanh chóng

4. Hội chứng sợ yêu (Philophobia)

Hội chứng sợ yêu (Philophobia) là một dạng rối loạn tâm lý khiến ai mắc phải cũng thấy hoảng sợ khi nghĩ đến việc yêu người khác. Nỗi sợ này khiến họ né tránh các mối quan hệ tình cảm, ngay cả khi có cảm xúc với đối phương. Philophobia bắt nguồn từ những trải nghiệm tình yêu không vui hoặc tổn thương trong quá khứ.

Người mắc hội chứng có xu hướng cô lập bản thân và tránh tiếp xúc với người khác vì lo sợ tình yêu sẽ mang lại đau khổ. Mặc dù có cảm tình với ai đó, nhưng họ vẫn rút lui, từ chối cơ hội yêu đương vì nỗi sợ bị tổn thương. Đây không phải là một chứng bệnh hiếm gặp với các triệu chứng sau:

• Lo sợ bị lừa dối, mất thời gian
• Tim đập nhanh mỗi khi nghĩ đến việc yêu
• Cắt đứt liên lạc với đối phương khi bắt đầu có cảm xúc
• Né tránh việc hẹn hò, tránh đến các sự kiện tình cảm
• Cảm thấy căng thẳng khi ai đó tỏ tình
• Run rẩy, đổ mồ hôi khi đối mặt với tình yêu
• Từ chối xem phim tình cảm, dự đám cưới
• Thường xuyên lo lắng quá mức về chuyện yêu đương
• Cô lập bản thân để tránh rung động tình cảm
• Lo sợ yêu sẽ mang lại đau khổ và tổn thương
• Khó ngủ khi nghĩ về tình yêu, mối quan hệ tình cảm
• Có suy nghĩ tiêu cực về tình yêu và mối quan hệ chính thức
• Tránh những nơi có nhiều cặp đôi như công viên, rạp chiếu phim,…

5. Hội chứng hoang tưởng ghen tuông (Othello)

Hội chứng Othello – hội chứng hoang tưởng ghen tuông là một dạng rối loạn tâm lý khác biệt hoàn toàn so với cảm xúc ghen tuông thông thường. Người mắc phải có suy nghĩ hoang đường và vô căn cứ rằng bạn đời của mình không chung thủy nên có hành vi kiểm soát, bạo lực và nghi ngờ quá mức.

Hội chứng Othello được lấy tên từ nhân vật Othello trong vở kịch của Shakespeare, người đã giết vợ mình vì nghi ngờ cô phản bội mà không có bằng chứng. Tương tự, những ai mắc hội chứng này sẽ luôn ám ảnh bởi suy nghĩ nửa kia đang lừa dối. Họ sẽ kiểm soát và theo dõi người yêu quá mức, trở nên bạo lực khi không thể kiểm soát cảm xúc của mình.

Dưới đây là các dấu hiệu của hội chứng ghen tuông hoang tưởng:

• Liên tục kiểm tra điện thoại, email và mạng xã hội của bạn đời
• Thường xuyên nghi ngờ về lòng chung thủy dù không có bằng chứng
• Tra hỏi người yêu về từng hoạt động hàng ngày
• Luôn tưởng tượng ra những hành vi phản bội của đối phương
• Đòi quyền kiểm soát các tài khoản mạng xã hội của người bạn đời
• Cài đặt phần mềm theo dõi để giám sát mọi hoạt động của đối phương
• Dễ bị kích động và bạo lực khi thấy nửa kia của mình nói chuyện với người khác giới
• Cảm thấy ghen tuông vô lý ngay cả khi đối phương giao tiếp với người cùng giới
• Luôn cho rằng mọi người xung quanh người yêu mình đều có ý đồ xấu
• Mất ngủ vì suy nghĩ về việc nửa kia ngoại tình
• Thường xuyên gọi điện, nhắn tin để kiểm tra khi không thể gặp mặt đối phương
• Không bao giờ tin tưởng những lời giải thích từ bạn đời
• Cố gắng tìm ra sự mâu thuẫn trong mọi câu trả lời của người yêu mình
• Cho rằng bạn đời đã thay đổi thói quen kể từ khi “phản bội”
• Tự tạo ra kịch bản rằng mình là nạn nhân của một âm mưu phản bội

6. Hội chứng ảo tưởng người khác yêu mình (Erotomania)

Hội chứng ảo tưởng người khác yêu mình (Erotomania) là rối loạn tâm thần khiến người bệnh tin rằng ai đó đang yêu mình say đắm, dù thực tế người kia không hề biết đến sự tồn tại này. Niềm tin này được xây dựng từ giả tưởng do chính người bệnh tạo ra, nhằm tự thuyết phục bản thân về mối quan hệ không có thật.

Nguồn gốc của hội chứng này có từ bác sĩ tâm thần người Pháp De Clérambault, người đã mô tả rõ nét về các đặc điểm của chứng bệnh. Erotomania không phải là việc yêu người khác mà là niềm tin hoang tưởng rằng mình đang được yêu và nó nhắm vào đối tượng có địa vị xã hội cao, người nổi tiếng,…. Dù không được đáp lại, người bệnh vẫn duy trì niềm tin mãnh liệt, bất chấp mọi bằng chứng ngược lại.

• Tin rằng người kia đang gửi tín hiệu yêu đương bí mật thông qua ánh mắt, cử chỉ
• Kiên trì nhắn tin, gọi điện mặc dù không được đáp lại
• Tưởng tượng ra những câu chuyện về việc người kia theo dõi mình
• Thường cố gắng nắm bắt cơ hội gặp gỡ đối tượng dù không được hoan nghênh
• Cảm thấy ghen tuông khi đối tượng tiếp xúc với người khác
• Mất hứng thú với các hoạt động xã hội và chỉ tập trung vào tình yêu tưởng tượng
• Liên tục gọi điện, nhắn tin, tặng quà cho người mình tin là yêu mình
• Có hành vi quấy rối nơi công cộng, trên mạng xã hội
• Tức giận với những ai không tin vào câu chuyện của mình
• Ngụy tạo bằng chứng để chứng minh tình yêu từ phía đối tượng
• Cố gắng công khai “mối quan hệ” với người yêu tưởng tượng
• Ghen khi thấy người kia tiếp xúc với người khác giới

7. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế trong mối quan hệ (ROCD)

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế trong mối quan hệ (ROCD) là một dạng đặc biệt của rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD). Trong đó nỗi lo sợ, nghi ngờ liên quan đến tình yêu chiếm ưu thế. Người bệnh bị ám ảnh bởi việc liệu họ có thực sự yêu đối tác của mình hay không, đối phương có thực sự yêu họ hay không.

Đồng thời bệnh nhân còn cảm thấy cần phải tìm kiếm sự trấn an từ đối phương, liên tục so sánh mối quan hệ của mình với mối quan hệ khác. Điều này khiến họ cảm thấy không hài lòng, tự làm tổn thương mình hoặc đối phương khi đang tìm kiếm câu trả lời cho những nỗi sợ vô căn cứ.

• Liên tục lo lắng về việc liệu đối phương có thật sự yêu mình
• Bận tâm đến việc mối quan hệ có kéo dài được không
• Quá chú trọng vào những khuyết điểm của đối phương
• So sánh nửa kia của mình với người khác để kiểm tra sự hấp dẫn
• Luôn yêu cầu đối phương xác nhận tình yêu của họ
• Tránh gắn bó quá nhiều vì sợ bị tổn thương khi chia tay
• Cố tìm kiếm sự đảm bảo rằng mối quan hệ đang có là đúng đắn
• Mất tập trung vì những suy nghĩ tiêu cực về mối quan hệ của mình

Làm gì khi mắc phải các hội chứng trong tình yêu?

Việc nhận thức rõ về tình trạng tâm lý có trong tình yêu là bước quan trọng để ngăn chặn những tác động tiêu cực đến mối quan hệ và sức khỏe tâm lý. Nếu phớt lờ, không thừa nhận thì tình trạng sẽ trở nên trầm trọng hơn, làm tổn thương cả bản thân và người yêu.

Để đối phó với các hội chứng này một cách hiệu quả, nên thực hiện những biện pháp tự chăm sóc bản thân và tìm kiếm sự giúp đỡ của bạn bè, gia đình cùng chuyên gia tâm lý khi cần thiết. Dưới đây là một số cách dễ dàng áp dụng:

• Nhận biết vấn đề và thừa nhận cảm xúc của bản thân
• Tìm hiểu về hội chứng mình đang mắc phải để có thêm thông tin đi khám chữa bệnh sớm
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè trong mọi mặt
• Tham gia nhóm hỗ trợ để kết nối với những người có cùng hoàn cảnh
• Chăm sóc bản thân qua chế độ ăn uống lành mạnh, giấc ngủ chất lượng
• Tập thể dục thường xuyên với các bộ môn thể thao đá cầu, đá bóng, bơi lội,… để giảm căng thẳng
• Thường xuyên thực hành thiền định, các bài tập yoga
• Học cách quản lý cảm xúc để đối phó với cảm xúc tiêu cực
• Thay đổi suy nghĩ tiêu cực thành lạc quan
• Xây dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh
• Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý nếu cần thiết
• Tìm kiếm niềm vui trong những sở thích mới để làm phong phú cuộc sống

Việc tìm hiểu các hội chứng trong tình yêu có thể mang lại lợi ích lớn cho cuộc sống tình cảm của bản thân. Thông qua việc nhận diện và đối mặt với những cảm xúc này, bạn không chỉ trở nên mạnh mẽ hơn mà còn học được cách yêu thương một cách trọn vẹn.

Có thể bạn quan tâm:

• Bạo hành tâm lý trong tình yêu là gì? Làm sao thoát khỏi?
• 6 cách vượt qua giai đoạn chán nhau trong tình yêu
• Phụ thuộc trong tình yêu khiến bạn trở thành nô lệ của cảm xúc

Nguồn tham khảo:

• https://integrativelifecenter.com/intimacy-disorders/symptoms-of-obsessive-love-disorder/
• bvnguyentriphuong.com.vn, vinmec.com, bvquan5.medinet.gov.vn,..