Uống Thuốc Trầm Cảm Khi Mang Thai Mẹ Bầu Cần Lưu Ý
Thuốc chống trầm cảm có thể giúp cho người bệnh kiểm soát và làm thuyên giảm các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên uống thuốc trầm cảm khi mang thai cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng bởi nó có thể gây ra những tác hại xấu ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và cả thai nhi.
Mẹ bầu có nên uống thuốc chống trầm cảm không?
Trầm cảm khi mang thai hiện không còn là một vấn đề quá mới bởi những thay đổi bên trong cơ thể người mẹ cùng với những tác động bên ngoài rất dễ khiến cho tâm lý của mẹ bầu bị ảnh hưởng. Nếu tình trạng sức khỏe tâm thần này không sớm được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ gây nên rất nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.
Các chuyên gia cho biết rằng nếu không điều trị trầm cảm trong quá trình mang thai thì nguy cơ bị trầm cảm sau sinh là rất cao, thậm chí mức độ còn gia tăng nghiêm trọng. Đồng thời, các cảm xúc tiêu cực có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe và cảm xúc của trẻ nhỏ, trẻ sinh ra có thể dễ cáu kỉnh, thờ ơ, nhẹ cân.
Tuy nhiên, việc điều trị trầm cảm khi mang thai lại gặp phải khá nhiều cản trở bởi nếu không lựa chọn đúng phương pháp thích hợp thì có thể gây nên các ảnh hưởng nặng nề cho mẹ và bé. Cho đến hiện nay, vẫn chưa có bất kì thông tin cụ thể và chính xác về việc sử dụng thuốc trầm cảm cho phụ nữ đang mang thai.
Thông thường các loại thuốc được sử dụng phổ biến cho những bệnh nhân trầm cảm như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), thuốc trầm cảm 3 vòng,….Tuy nhiên, tất cả các loại thuốc này đều có nguy cơ gây ra những tác dụng phụ ngoài ý muốn nên bạn cần phải cân nhắc thật kỹ lưỡng về rủi ro và lợi ích trước khi sử dụng thuốc.
Thông thường, liệu pháp tâm lý sẽ luôn được ưu tiên áp dụng cho các trường hợp trầm cảm khi mang thai và hầu hết các trường hợp bệnh tâm thần khác. Đây là một hình thức an toàn được thực hiện bằng cách trò chuyện và trao đổi trực tiếp để giúp cho người bệnh thay đổi tốt nhận thức, hành vi tiêu cực của bản thân.
Tuy nhiên, đối với các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh xuất hiện các hành vi nguy hiểm, tự làm tổn thương bản thân hoặc có ý định tự sát thì vẫn phải được hỗ trợ kết hợp bằng một số loại thuốc chống trầm cảm. Việc sử dụng thuốc đối với bệnh nhân đang mang thai cần phải được chỉ định và hướng dẫn cụ thể bởi chuyên gia, bác sĩ tâm thần.
Trước khi quyết định sử dụng thuốc, các bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên lợi ích và rủi ro của phương pháp này. Nhìn chung thì nguy cơ bị dị tật bẩm sinh hoặc các vấn đề sức khỏe khác đối với trẻ nhỏ khi mẹ bầu sử dụng thuốc chống trầm cảm là rất thấp. Thông thường bác sĩ sẽ kê đơn thuốc với liều lượng thấp nhưng vẫn đạt được hiệu quả cho quá trình điều trị, nhất là trong 3 tháng đầu thai kỳ.
Tác hại của việc uống thuốc trầm cảm khi mang thai
Như đã chia sẻ ở trên, việc uống thuốc chống trầm cảm khi mang thai cũng mang đến rất nhiều rủi ro. Cơ địa phụ nữ mang thai rất nhạy cảm, nếu không được chăm sóc và hỗ trợ đặc biệt thì có thể gây nên nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe của cả mẹ lẫn thai nhi.
Chính vì thế các chuyên gia thường khuyên rằng, phụ nữ bị trầm cảm nên điều trị bệnh dứt điểm và ngưng sử dụng thuốc trong một khoảng thời gian cố định trước khi có ý định mang thai. Nếu trong quá trình có thai mẹ bầu xuất hiện các triệu chứng buồn bã, chán nản, mất dần hứng thú với cuộc sống, có ý định tự sát, làm tổn thương bản thân thì sẽ được cân nhắc kiểm soát bằng thuốc.
Việc kết hợp trị liệu tâm lý và thuốc chống trầm cảm sẽ giúp rút ngắn thời gian điều trị, đồng thời ngăn chặn được nguy cơ trầm cảm sau sinh hoặc các hành vi gây hại nguy hiểm. Tuy nhiên, các loại thuốc chống trầm cảm có khả năng gây hại và làm phát sinh nhiều tác dụng phụ.
Một vài tác hại có thể xảy ra khi mẹ bầu uống thuốc trầm cảm khi mang thai như:
- Sinh non: Trong rất nhiều các nghiên cứu khoa học cho biết rằng, khi phụ nữ uống thuốc chống trầm cảm trong lúc mang thai có thể dẫn đến tình trạng gia tăng huyết áp thai kỳ, khả năng sảy thai cao hoặc sinh non. Ngoài ra, những trẻ sinh ra trước 37 tuần có nhiều khả năng gặp phải các vấn đề sức khỏe tâm thần khác.
- Hội chứng cai ở trẻ sơ sinh: Nếu mẹ bầu sử dụng nhiều loại thuốc chống trầm cảm như Amitriptyline hoặc Sertraline thì sẽ làm gia tăng khả năng mắc phải hội chứng cai ở trẻ sơ sinh. Trẻ sinh ra sẽ bị rối loạn giấc ngủ, run rẩy, tăng trương lực cơ, mắc phải các vấn đề về tiêu hóa, khóc liên tục, khóc the thé không rõ nguyên nhân.
- Gia tăng nguy cơ dị tật, quái thai: Trong một cuộc nghiên cứu đã được tiến hành trên 400 thai phụ sử dụng thuốc chống trầm cảm nhận thấy nguy cơ dị tật, quái thai ở trẻ sơ sinh sẽ cao hơn so với mức bình thường.
- Hội chứng serotonin: Các nhà khoa học cho biết rằng, nếu mẹ bầu sử dụng thuốc chống trầm cảm paroxetine có thể gia tăng nguy cơ gặp phải các triệu chứng của hội chứng serotonin, thậm chí có thể xuất hiện ở cả thai nhi.
- Rối loạn phổ tự kỷ: Trong một vài nghiên cứu đã nhận thấy rằng, việc uống thuốc chống trầm cảm khi mang thai, đặc biệt là các loại thuốc nhóm SSRI sẽ làm gia tăng nguy cơ bị rối loạn phổ tự kỷ, khiến trẻ mất dần khả năng tương tác với xã hội.
- Thoát vị rốn: Trong thời gian gần đây, các nghiên cứu khoa học lại tiếp tục chỉ ra rằng việc uống thuốc khi mang thai có thể làm gia tăng nguy cơ khiến trẻ bị thoát bị rốn. Đây là tình trạng một phần của rốn bị lộ ra bên ngoài, rốn phồng to lên dễ dẫn đến tổn thương khoang bụng, nhiễm trùng.
- Trẻ bị tổn thương não hoặc vàng da: Ngoài các loại thuốc điều trị trầm cảm thì một số loại thuốc an thần nếu được sử dụng quá nhiều cũng có khả năng làm rối loạn quá trình chuyển hóa bilirubin khiến cho trẻ bị vàng da hoặc thậm chí là tổn thương não.
Việc uống thuốc trầm cảm khi mang thai có thể gây ra rất nhiều các tác hại xấu đối với sức khỏe của mẹ bầu lẫn trẻ nhỏ. Vì thế, các mẹ cần phải thật sự cẩn trọng nếu được chỉ định sử dụng thuốc điều trị trong quá trình mang thai, tuy thủ nghiêm ngặt các chỉ định dùng thuốc của bác sĩ chuyên khoa.
Một số lưu ý khi uống thuốc trầm cảm khi mang thai
Không chỉ riêng các loại thuốc chống trầm cảm mà hầu hết các loại thuốc điều trị nào cũng có khả năng gây ra các tác dụng phụ ngoài ý muốn, nhất là khi sử dụng trong quá trình mang thai. Tuy nhiên, đối với bệnh trầm cảm thì việc sử dụng thuốc đôi lúc không thể tránh khỏi. Do đó, trước khi quyết định, bác sĩ và người bệnh sẽ cùng nhau trao đổi và cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích và rủi ro có thể xảy ra khi sử dụng thuốc.
Để hạn chế tối đa các ảnh hưởng tiêu cực của thuốc, các mẹ bầu nên lưu ý một số vấn đề sau:
- Chia sẻ và khai báo cụ thể về tình trạng sức khỏe hiện tại của bản thân, tiền sử dị ứng, các loại thuốc đã và đang sử dụng để hạn chế tối đa việc kê đơn thuốc có sự tương tác.
- Tuân thủ nghiêm chỉnh các chỉ định sử dụng thuốc của bác sĩ, uống đúng thuốc, đúng liều lượng và đúng thời điểm.
- Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về sử dụng khi chưa có sự đồng ý của chuyên gia. Nếu có nhu cầu sử dụng thêm bất kì loại thuốc hỗ trợ hoặc các thực phẩm chức năng nào khác cũng cần tham khảo và trao đổi kỹ với bác sĩ.
- Mẹ bầu không được ngừng sử dụng thuốc đột ngột khi chưa có sự đồng ý của chuyên gia. Việc ngừng uống thuốc chống trầm cảm phải được hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa để tránh gây ra các hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là đe dọa đến tính mạng của mẹ và bé.
- Điều trị trầm cảm cần kết hợp cả việc sử dụng thuốc và trị liệu tâm lý mới có thể mang lại hiệu quả tốt. Đối với các trường hợp bệnh nhẹ, những triệu chứng bệnh không làm ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống thì có thể áp dụng độc lập liệu pháp tâm lý để đảm bảo an toàn.
- Nếu trong quá trình dùng thuốc có phát sinh bất kì triệu chứng khác thường nào thì cũng cần thông báo ngay với bác sĩ điều trị để được hướng dẫn xử lý, khắc phục kịp thời.
- Người bệnh cũng cần phải chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày, tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất có lợi để phục hồi sức khỏe tốt hơn.
- Chế độ vận động, tập luyện thể dục mỗi ngày cũng đóng vai trò quan trọng đối với việc điều trị bệnh trầm cảm. Tùy vào tình trạng sức khỏe của mỗi thai phụ mà bạn nên chọn các bài tập vận động phù hợp như đi bộ, ngồi thiền, yoga, bơi lội,….
- Chất lượng giấc ngủ cũng cần phải được quan tâm và chú ý cải thiện thật tốt. Một giấc ngủ đủ và trọn vẹn sẽ giúp ích rất nhiều cho sức khỏe thể chất và tinh thần của mẹ bầu.
- Mẹ bầu nên tâm sự, chia sẻ nhiều hơn với người thân, bạn bè để giải tỏa các áp lực, căng thẳng, mệt mỏi trong quá trình mang thai.
- Gia đình, đặc biệt là người chồng nên dành nhiều thời gian quan tâm, chăm sóc và san sẻ bớt những gánh nặng của mẹ bầu, giúp họ cảm thấy thoải mái và vui vẻ hơn trong quá trình mang thai.
- Nếu cảm thấy stress, buồn bã, suy nghĩ tiêu cực thì nên dành thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn, áp dụng các liệu pháp như nghe nhạc, ngâm chân với nước ấm, đọc sách, xem phim, chăm sóc cây cảnh,….
- Mẹ bầu cần phải tái khám đúng hẹn để bác sĩ có thể thăm khám và theo dõi rõ tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi, kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường.
Uống thuốc trầm cảm khi mang thai có thể gây nên rất nhiều các tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe của mẹ bầu và trẻ nhỏ. Hi vọng qua thông tin của bài viết trên đây, các mẹ sẽ biết cách để ngăn ngừa các hậu quả nguy hiểm có thể xảy ra, đồng thời có ý thức hơn để bảo vệ sức khỏe, phòng chống trầm cảm khi mang thai.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!